H Αλεξανδρούπολη είναι η πρωτεύουσα του νομού Έβρου, έδρα της Ιατρικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και των Παιδαγωγικών Τμημάτων Δασκάλων και Νηπιαγωγών. Οι πρώτοι κάτοικοι της, στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν λίγοι ψαράδες και άρχισαν να πληθαίνουν, όταν το 1870 άρχισε να στρώνεται η σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε τη Θεσσαλονίκη με την Κωνσταντινούπολη. Έτσι δόθηκε η δυνατότητα της εξαγωγής των προϊόντων της ενδοχώρας. Όπως και ο νομός Ροδόπης, ο νομός Έβρου ενσωματώθηκε στην Ελλάδα το Μάιο του 1920. Η επίσκεψη του τότε βασιλιά Αλεξάνδρου έγινε αφορμή να πάρει το όνομα του, Αλεξανδρούπολη. Η πόλη είναι νέα με σύγχρονη ρυμοτομία και αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο με λιμάνι, αεροδρόμιο και μεγάλο σιδηροδρομικό σταθμό.
Αξιοθέατα της πόλης είναι: Το Εκκλησιαστικό Μουσείο με τον περιβάλλοντα χώρο, το Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο, το Μουσείο Πανίδας και Χλωρίδας του Έβρου κ.ά. Δεκάδες ξενοδοχεία προσφέρονται για εξυπηρέτηση των επισκεπτών καθώς και το μεγάλο camping στην τουριστική ακτή η οποία εκτείνεται σε πολλά χιλιόμετρα. Τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται πολλές εκδηλώσεις στο πάρκο ΕΓΝΑΤΙΑ με το ανοιχτό θέατρο.
Η Αλεξανδρούπολη είναι αφετηρία για επισκέψεις στο εσωτερικό του νομού και στο νησί της Σαμοθράκης.
Η οδός Αβαντος οδηγεί στα βόρεια της πόλης. Σε αποστάσεις 6-10 χλμ. βρίσκονται το μεσαιωνικό κάστρο του Πόταμου και το κάστρο του Αβαντα, όπου συνυπάρχουν τείχη της Μυκηναϊκής, της Κλασικής και της Βυζαντινής εποχής. Στα γύρω βουνά σώζονται λατρευτικοί χώροι των αρχαίων Κικόνων. Στην κοντινή στενωπό, απ’ όπου διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης, υπάρχουν πολλά σπήλαια. Σ’ ένα απ’ αυτά βρίσκεται το παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων που τα τοιχώματα του έχουν εικονογραφηθεί με τοιχογραφίες σε δύο στρώματα του 11ου και 13ου αιώνα.
Ο Αρχαιολογικός χώρος της Τραϊανούπολης βρίσκεται περίπου 14 χλμ. ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Η ίδρυσή της από τον ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό χρονολογείται τον 2ο μ.Χ. αιώνα. Έως τον 14ο αιώνα υπήρξε σημαντικότατο διοικητικό, στρατιωτικό και εκκλησιαστικό κέντρο της Θράκης. Καταστράφηκε ολοσχερώς το 1206 από τον τσάρο των Βουλγάρων Ιωάννη. Από την άλλοτε λαμπρή πόλη διακρίνονται ελάχιστα τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου, τα ερείπια εκκλησίας και στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου το μεγάλο καμαροσκεπές κτίριο ονομαζόμενο «Χάνα» που χτίστηκε στα 1375 - 85 από τον Γαζή Ευρενός και χρησίμευε ως ξενώνας των ταξιδιωτών και των επισκεπτών των ιαματικών πηγών. Στη λουτρόπολη της Τραϊανούπολης σήμερα λειτουργούν σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες και πλήρως ανακαινισμένο υδροθεραπευτήριο.
Από την Τραϊανούπολη και από το Δορίσκο αγροτικοί δρόμοι εισέρχονται στο Δέλτα του Έβρου. Σχηματίστηκε από την εναπόθεση στη θάλασσα φερτών υλών που για αιώνες κατεβάζει ο ποταμός Έβρος. Το Δέλτα σχηματίστηκε απ τα δύο σκέλη του ποταμού και τη θάλασσα. Μέσα στο χώρο αυτό υπάρχουν παρακλάδια του ποταμού, κανάλια, λίμνες, νησίδες και κολπίσκοι της θάλασσας, η οποία εισχωρεί σε μεγάλο βάθος. Δημιουργήθηκε έτσι ένα οικοσύστημα ιδανικό για τη διαβίωση ψαριών, εντόμων, ζώων και πουλιών. Ο υγροβιότοπος του Δέλτα προστατεύεται από τη Συνθήκη του Ramsar και είναι ένας από τους πλουσιότερους της Ευρώπης. Διαβιούν ή περνούν από εδώ περισσότερα από 300 είδη πουλιών. Μέσα στο χώρο του Δέλτα υπάρχουν παρατηρητήρια και βιολογικός σταθμός της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης.
25 χλμ. βορειοανατολικά της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται η πόλη των Φερών, κτισμένη στη θέση της βυζαντινής Βήρας. Στο κέντρο της σώζεται ο βυζαντινός ναός της Παναγίας Κοσμοσώτειρας που ίδρυσε το 1151 ο πρίγκιπας Ισαάκιος Κομνηνός, γιος του αυτοκράτορα Αλεξίου Α’ του Κομνηνού. Η εκκλησία αποτελεί αριστούργημα αρχιτεκτονικής και καλύπτεται από τοιχογραφίες που, κατά τους αρχαιολόγους, απεικονίζουν τον ιδρυτή της Μονής και πρόσωπα της οικογένειας του. Ο ναός αποτελεί σήμερα προσκυνηματικό κέντρο των απανταχού της γης Θρακών.
Η περιοχή της Δαδιάς είναι γνωστή για το μεγάλο δάσος της (πεύκα, βελανιδιές κ.ά.), όπου ζουν σπάνια αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης, όπως μαυρόγυπες, θαλασσαετοί, γυπαετοί, σαΐνια, κ.ά. Υπάρχει ειδικά διαμορφωμένη περιοχή όπου αφήνονται τροφές για τα πουλιά με ειδικά παρατηρητήρια για την παρακολούθησή τους.
Το Σουφλί απέχει 65 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη και είναι ξακουστό για τα μεταξωτά και την πλούσια εθνική και λαογραφική παράδοση. Εδώ υπάρχει το Μουσείο του Μεταξιού στο αρχοντικό του ιατροφιλόσοφου, ιστορικού και πολιτικού Κωνσταντίνου Κουρτίδη. Μεταξωτά κατασκευάζονται ακόμη και διατίθενται από τα καταστήματα της πόλης. Σώζονται πολλά παραδοσιακά σπίτια, όπου γινόταν η εκτροφή των κουκουλιών (μεταξοσκωλήκων).
Στο Διδυμότειχο σώζονται τα τείχη γύρω από την ακρόπολη με αυτοκρατορικά μονογράμματα στους πύργους, το βυζαντινό ναΐδριο της Αγίας Αικατερίνης του 14ου αι. και του Αγίου Δημητρίου με το μονόγραμμα του Ανδρόνικου Ραούλ Ασάνη Παλαιολόγου. Επίσης, το αρχαιότερο τζαμί της Ευρώπης, κτίσμα του 15ου αι. Η αρμενική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είναι στη θέση παλιότερης, όπου είχε στεφθεί αυτοκράτορας ο Ιωάννης Καντακουζηνός. Στο χώρο της Μητρόπολης σε μικρό σπήλαιο φημολογείται ότι ήταν η φυλακή του Σουηδού βασιλιά Καρόλου του 12ου, όταν περιορίστηκε στο Διδ/τειχο. Υπάρχει πλούσιο λαογραφικό μουσείο, ενώ λαϊκά δρώμενα από την προχριστιανική εποχή ανιχνεύονται στο έθιμο του Κιοπέκ-Μπέη (Σκυλαφέντη) που τελείται την περίοδο της Αποκριάς και μαρτυρεί την τρισχιλιετή ελληνική διάρκεια στην περιοχή. Στο λόφο της Αγίας Πέτρας, απέναντι από το Διδ/τειχο, αποκαλύφθηκαν τα ερείπια της Πλωτινουπόλεως, που ίδρυσε ο αυτοκράτορας Τραϊανός. Επιβλητικό μπροστά στη κοιλάδα του ποταμού Έβρου υψώνεται το κάστρο του Πυθίου.
Η Νέα Ορεστιάδα, είναι η νεότερη πόλη του ελληνικού κράτους. Την ίδρυσαν το 1923 πρόσφυγες από την Αδριανούπολη και το Καραγάτς κι έχει σύγχρονη ρυμοτομία και ανθούσα οικονομία. Η ιστορία της και η παράδοση των κατοίκων παρουσιάζεται στις αίθουσες του Μουσείου Λαογραφίας και Ιστορίας. Βορειότερα της Ορεστιάδας, στις Καστανιές και επάνω στις όχθες του ποταμού Αρδα, κάθε καλοκαίρι γίνεται η εξαιρετικά πετυχημένη συνάντηση νέων απ’ όλο τον κόσμο.
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
Η Σαμοθράκη το ψηλότερο νησί του Αιγαίου βρίσκεται στο Θρακικό πέλαγος, απέναντι από την Αλεξανδρούπολη από την οποία απέχει 28 ν.μ. Μπορεί κανείς να φτάσει είτε μέσω του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, με την οποία συνδέεται καθημερινά με συχνά δρομολόγια, είτε μέσω των λιμανιών της Καβάλας και του Λαυρίου με τα οποία υπάρχει σύνδεση δυο με τρείς φορές την εβδομάδα.
Το φυσικό περιβάλλον του νησιού είναι μοναδικό και ιδιόμορφο, συνδυάζει πεντακάθαρες παραλίες, πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά. Η Σαμοθράκη είναι το μόνο νησί με τόσο εκτεταμένα πλατανοδάση. Τα πολλά ρυάκια δημιουργούν στην πορεία τους εντυπωσιακούς καταρράκτες και γραφικές λιμνούλες "Βάθρες" στις οποίες το κολύμπι αποτελεί μοναδική εμπειρία.
Το βουνό Σάος με τις κορυφές "Φεγγάρι", "Λουλούδι" και άλλες, με ύψος μέχρι 1664 μέτρα, δίνει την ευκαιρία τόσο σε έμπειρους ορειβάτες, όσο και σε απλούς περιπατητές να έρθουν σε επαφή με τη μοναδική φύση του νησιού. Πολλά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα και δύο δημοτικά Κάμπινγκ σε θαυμάσιο περιβάλλον δίπλα στη θάλασσα, προσφέρονται για τη διαμονή των επισκεπτών. Πολλά γραφικά ταβερνάκια σερβίρουν ντόπιες σπεσιαλιτέ και ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά. Καραβάκια κάνουν καθημερινά το γύρο του νησιού, με στάσεις για κολύμπι στις θαυμάσιες νοτιοανατολικές παραλίες που είναι προσπελάσιμες μόνο από τη θάλασσα. Τα νερά της Σαμοθράκης είναι από τους σημαντικότερους ψαρότοπους και αποτελούν το όνειρο κάθε ψαρά.
Οι ιαματικές πηγές στα Θέρμα αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για χαλάρωση, είναι όμως γνωστές από την αρχαιότητα για τις μοναδικές θεραπευτικές τους ιδιότητες. Εκτός όμως από τις μοναδικές φυσικές ομορφιές η Σαμοθράκη είναι ονομαστή και για τους αρχαιολογικούς της θησαυρούς, καθώς η ιστορία του νησιού χάνεται στα βάθη των νεολιθικών χρόνων και συνεχίζεται σε όλη την αρχαιότητα με αποκορύφωση την άνθηση των Καβείριων Μυστηρίων που έκανε την Σαμοθράκη της αρχαιότητας γνωστή στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου.
